យោងតាមការស្រាវជ្រាវរបស់រដ្ឋបាលខេត្តមណ្ឌលគិរី ខេត្តនេះមានជនជាតិភាគតិចចំនួន៨ក្រុម គឺជនជាតិព្នង ក្រោល គ្រឹង ស្ទៀង ទំពួន ចារ៉ាយ ថ្មួន កាវ៉ែត ប្រហែល៥០ភាគរយ នៃប្រជាជនសរុប ដែលភាគច្រើនរស់នៅឆ្ងាយពីទីប្រជុំជននិងនៅតាមជ្រលងភ្នំ។ ខេត្តមណ្ឌលគិរី ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ១៩៦១
បន្ទាប់ពីទទួលបានវគ្គបណ្ដុះបណ្ដាលស្ដីពី «យេនឌ័រ និងភាពជាអ្នកដឹកនាំរបស់ស្ដ្រី» រៀបចំដោយអង្គការនារីដើម្បីសន្តិភាព សាខាខេត្តស្ទឹងត្រែង នាពេលកន្លងមក, អ្នកស្រាវជ្រាវវ័យក្មេង ដែលជាសិស្សនៃវិទ្យាល័យបុរីអូរស្វាយ-សែនជ័យ សម្រេចជ្រើសរើសអគារមរតកសង្គមរាស្ត្រនិយម សម្តេចឪ-សម្តេចម៉ែ (បុរីអូរស្វាយ-សែនជ័យ) នៃព្រះរាជបណ្ណាល័យហ្លួងម៉ែ និងមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា ជាទីកន្លែងសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងពិភាក្សាទៅលើប្រធានបទ៖
ការប៉ះទង្គិចគ្នាថ្មីៗនេះនៅតាមបណ្តោយព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ បានធ្វើឱ្យជម្លោះដ៏រ៉ាំរ៉ៃមួយជុំវិញបញ្ហាព្រំដែនកម្ពុជាផ្ទុះឡើងវិញ ក៏ប៉ុន្តែទោះបីជាព្រឹត្តិការណ៍នេះបង្កជាសោកនាកម្ម និងភាពចម្រូងចម្រាស យ៉ាងណាក្តី ជាពិសេសករណីនៃការស្លាប់របស់យុទ្ធជនកម្ពុជាម្នាក់ដែលជាក់ស្តែងអាចបញ្ចៀសបាន គឹសុទ្ធតែមិនមែនជាបញ្ហប្រឈមចំពោះអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា ដែលយើងគួរភ័យខ្លាចនោះឡើយ។ អធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា គឺធំធេងណាស់ លើសពីការប៉ះទង្គិច និងជម្លោះព្រំដែនទ្រង់ទ្រាយតូចជាមួយប្រទេសជិតខាង។ ប្រជាជនកម្ពុជាគួរមានមោទកភាព និងទំនុកចិត្តកាន់តែខ្លាំងឡើង ចំពោះការដឹកនាំរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល
ព្រះរាជបណ្ណាល័យហ្លួងម៉ែសូមព្រះរាជានុញ្ញាតក្រាបថ្វាយបង្គំសម្តេចព្រះមហាក្សត្រី នរោត្តម មុនិនាថ សីហនុ ព្រះវររាជមាតាជាតិខ្មែរ ក្នុងសេរីភាព សេចក្តីថ្លៃថ្នូរ និងសុភមង្គល ជាទីគោរពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់បំផុត ក្នុងឱកាសព្រះរាជពិធីបុណ្យចម្រើនព្រះជន្ម គម្រប់៨៩ព្រះវស្សា យាងចូល៩០ព្រះវស្សា នាថ្ងៃទី១៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥។
មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា បានចេញសេចក្តីអំពាវនាវឱ្យមានការខិតខំប្រឹងប្រែងបន្ថែមទៀតក្នុងការចងក្រងឯកសារប្រវត្តិសាស្រ្តផ្ទាល់មាត់ និងធ្វើឱ្យស្ថានភាពសុខភាពរបស់អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហមបានប្រសើរឡើង ដោយលើកឡើងថាពេលវេលាកាន់តែខើច ខណៈចំនួនប្រជាជនដែលនៅរស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហមកាន់តែចាស់ទ្រុឌទ្រោម និងមានអ្នកស្លាប់ជាបន្តបន្ទាប់។ លោក ឆាំង យុ នាយកមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា បានលើកឡើងថា ទោះបីជាយុត្តិធម៌សម្រាប់ជនរងគ្រោះក្នុងរបបខ្មែរក្រហម មិនអាចសម្រេចបានពេញលេញតាមការចង់បានរបស់ប្រជាជនទាំងអស់យ៉ាងណាក៏ដោយ ប៉ុន្តែវាចាំបាច់ណាស់ក្នុងការថែរក្សារឿងរ៉ាវរបស់អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម និងការថែរក្សាសុខភាពរបស់គាត់ឱ្យប្រសើរឡើងសម្រាប់ការផ្សះផ្សាជាតិ
សិស្សានុសិស្សវ័យក្មេង៤នាក់ដែលមានអាយុតិចជាង១៥ឆ្នាំ បានមកទស្សនាខ្សែភាពយន្តឯកសារមានចំណងជើង «កុមារកម្ពុជា» នៅមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារខេត្តព្រៃវែង។ ខ្សែភាពយន្តនេះ បង្ហាញពីដំណើរឥតគោលដៅរបស់កុមារតូចៗដែលឪពុកម្តាយបានស្លាប់ចោលអស់ បន្ទាប់ពីការដួលរលំរបបខ្មែរក្រហមនៅដើមឆ្នាំ១៩៧៩។ លោក ផេង ពង្សរ៉ាស៊ី ជានាយកមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារខេត្តព្រៃវែង បានពន្យល់អំពីសាច់រឿងនៅក្នុងខ្សែភាពយន្ត និងបានរៀបរាប់ពីខ្សែជីវិតក្មេងៗរស់នៅក្រោមរបបខ្មែរក្រហមប្រាប់ដល់សិស្សទាំង៤នាក់ ដើម្បីជាជំនួយដល់ការស្វែងយល់ពីខ្សែភាពយន្តបន្ថែមទៀត។ លោក