សំបុត្រ

សេចក្ដីក្លាហានពិតប្រាកដគឺជាភាពស្ងៀមស្ងាត់ប្រកបដោយគុណធម៌មួយ ដែលស្ថិតនៅចន្លោះរវាងភាពខ្មាស់អៀនខ្វះការទុកចិត្ត (ភាពកំសាក) និងភាពសើៗឡេះឡោះមិនប្រុងប្រយ័ត្ន​ (ភាពគឃ្លើន) ។ សេចក្ដីក្លាហានពិត​ប្រាកដគឺជាភាពស្ងៀមស្ងាត់ ពីព្រោះវាជាលទ្ធផលកើតផុសចេញពីកម្លាំងចិត្តដែលមិនងាយទ្រុឌទ្រោម និងការតាំងចិត្តដ៏មោះមុតដែលមិនពឹងផ្អែកលើឋានៈ បុណ្យស័ក្តិ ឬក្អេងក្អាង។ សេចក្ដីក្លាហានពិតប្រាកដគឺស្ថិតនៅចន្លោះ​រវាងចំណុចផ្ទុយគ្នាដាច់ស្រឡះនៃធម្មជាតិរបស់មនុស្សចំនួនពីរគឺ៖ ភាពខ្មាសអៀនខ្វះការទុកចិត្ត និងភាពសើៗឡេះឡោះមិនប្រុងប្រយ័ត្ន។ ភាពខ្មាសអៀនខ្វះការទុកចិត្តគឺផ្តុំលើភាពភ័យខ្លាច

វាគឺជាការសំខាន់ណាស់ដែលយើងត្រូវតែចងចាំនូវពាក្យស្លោកមួយថា សង្គ្រាមគ្រាន់តែជានយោ បាយតាមរយៈមធ្យោបាយផ្សេងៗតែប៉ុណ្ណោះ។ មុនពេលដែលប្រជាជនកម្ពុជាអាចឆ្លើយទៅនឹងសំណួរអំពីវិធីសាស្រ្តនៃការត្រៀមខ្លួនដើម្បីប្រឆាំងទៅនឹងប្រទេសថៃដែលហាក់ដូចជាចង់បានជម្លោះប្រដាប់អាវុធ, យើងត្រូវស្វែងយល់ជាមុនសិន ថាតើគោលបំណងអ្វីខ្លះដែលប្រទេសថៃអាចសម្រេចបានតាមរយៈសង្គ្រាម ហើយអ្វីដែលធ្វើឲ្យសង្គ្រាមទាក់ចិត្តប្រទេសថៃ ជាជាងសន្តិភាព។ ជាការពិតណាស់, គោលបំណងពិតប្រាកដរបស់ប្រទេសថៃគឺដើម្បីជោគជ័យក្នុងការទទួលបានដែនអធិបតេយ្យភាពរបស់ប្រទេសកម្ពុជា និងពង្រីកការគ្រប់គ្រងកាន់តែខ្លាំងក្លាលើតំបន់ព្រំដែនរបស់ខ្លួនជាមួយប្រទេសកម្ពុជា។ ប៉ុន្តែនេះគឺមិនមែនជាគោលដៅតែមួយគត់នោះទេ ហើយមានហេតុផលដែលនាំឱ្យជឿថាការទទួលបានទឹកដីគឺជារោគសញ្ញានៃបញ្ហាធំតែប៉ុណ្ណោះ។ ស្ថានភាពនយោបាយបច្ចុប្បន្ននៅក្នុងប្រទេសថៃគឺជាស្ថានភាពមួយដែលយើងអាចកត់សម្គាល់បានថាជាការតស៊ូផ្ទៃក្នុងនិងអស្ថិរភាពដ៏ធំធេង។ ជម្លោះដែលកំពុងកើតមានឡើងនេះបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីការបែកបាក់គ្នាយ៉ាងជ្រាលជ្រៅរវាងក្រុមឥស្សរជនយោធាអភិរក្សនិយម-រាជានិយម,

សន្តិភាព គឺតែងតែជាលក្ខខណ្ឌយ៉ាងលំបាកមួយដែលសម្រេចបានដោយការតស៊ូ ហើយខណៈពេលយើងគួរអបអរសាទររាល់សមិទ្ធផលដែលធានាសន្តិភាព យើងត្រូវតែដឹងដែរថា សន្តិភាពមានភាពផុយស្រួយ ហើយទាមទារឱ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់។ គេតែងតែនិយាយថា នៅអំឡុងពេលមានសន្តិភាព យើងត្រូវត្រៀមខ្លួនជានិច្ចសម្រាប់ធ្វើសង្គ្រាម ហើយទោះបីជាការនិយាយបែបមនោសញ្ចេតនានេះ មានការពិតខ្លះ ក៏ដោយ យើងមានមធ្យោបាយផ្សេងទៀតដែលចាំបាច់ក្នុងការគាំទ្រសន្តិភាព និងការទប់ស្កាត់សង្គ្រាម។ ជាមួយកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពដែលមានស្រាប់

មានការយល់ច្រឡំជាច្រើនអំពីជម្លោះនាពេលថ្មីៗនេះរវាងប្រទេសថៃ និងប្រទេសកម្ពុជាដែលបានបង្កផល ប៉ះពាល់ដល់ប្រទេសទាំងពីរ, តំបន់ និងពិភពលោក។ ជម្លោះនេះគឺមិនមែនជារឿងថ្មី, មិនសំខាន់ ឬជាបញ្ហាក្នុងតំបន់ឡើយ។ ប្រសិនបើជម្លោះនេះមិនត្រូវបានដោះស្រាយឱ្យបានសមស្រប និងឆាប់រហ័សទេនោះ ផលប៉ះពាល់នៃជម្លោះនេះនឹងមានសក្តានុពលរីករាលដាលពេញតំបន់ និងពិភពលោក។ ក្នុងទិដ្ឋភាពជាច្រើន​ ជម្លោះនេះតំណាងឱ្យដំណាក់កាលបន្តបន្ទាប់នៃមនោសញ្ចេតនាជាតិនិយមរបស់ប្រជាជនថៃ ដែលមានមកតាំងពីរាប់សតវត្សរ៍មកហើយ

គ្រាន់តែក្រឡេកមើលពីរបៀបដែលប្រទេសថៃបានព្យាយាមធ្វើសកម្មភាពយុទ្ធសាស្ត្របែបណានៅតាមព្រំដែន គឺគេអាចចាត់ទុកថាជា «ជម្លោះតំបន់ប្រផេះ»។ ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ ធ្លាប់ស្គាល់ជម្លោះប្រភេទនេះនៅប្រទេសអ៊ុយក្រែន ដូច្នេះគេអាចសន្និដ្ឋានបានថាលោកនឹងបង្កើនសម្ពាធយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ ដើម្បីធានាថាភាគីទាំងពីរដោះស្រាយជម្លោះតាមសន្តិវិធី។ សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា វាជាការល្អ បេីសិនសមាជិករាជរដ្ឋាភិបាលស្រាវជ្រាវអំពីជម្លោះ និងយុទ្ធសាស្ត្រដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់ដើម្បីកសាងសន្ទុះឆ្ពោះទៅរកសន្តិភាពនៅប្រទេសអ៊ុយក្រែន។ ទោះបីជាកាលៈទេសៈមិនដូចគ្នាក៏ដោយ

ការប្រើសំឡេងរំខានដោយយោធាថៃ គឺជាការបំភិតបំភ័យផ្លូវចិត្ត និងយាយីលើជនស៊ីវិលកម្ពុជា កំពុងរស់នៅតាមព្រំដែន ដែលនេះគឺមិនមែនជាសញ្ញាយុទ្ធសាស្ត្រយោធាប្រកបដោយភាពច្នៃប្រឌិតនោះទេ ប៉ុន្តែជាការបង្ហាញអំពីភាពក្មេងខ្ចីរបស់យោធាថៃក្នុងការគោរពច្បាប់ និងដំណើរការសន្តិភាព។ លក្ខណៈសម្គាល់យោធាដែលមានវិជ្ជាជីវៈ និងភាពចាស់ទុំ គឺការប្រកាន់ខ្ជាប់នូវវិន័យ តម្លៃជាយោធា និងការគោរពនីតិរដ្ឋ។ រចនាសម្ព័ន្ធយោធាណា ដែលយាយីលើជនស៊ីវិលស្លូតត្រង់ គឺមិនបានអនុវត្តទៅតាមស្ដង់ដាយោធាលំដាប់ពិភពលោកនោះទេ។