សោម ប៊ុនថន

បទពិសោធន៍ឆ្លងកាត់​​ការប៉ះ​ទង្គិចអាវុធ​នៅតាម​ទល់ដែន​រវាងប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេស​ថៃ​ ​បាន​ធ្វើឱ្យ​ខ្ញុំ​យល់​កាន់​តែ​ច្បាស់​ថា​  សន្ដិភាពពិត​ជា​មាន​តម្លៃឥតគណនា​ និងពិបាក​រក​​ណាស់​។ ឆ្លងកាត់ព្រឹត្ដិការណ៍ការប៉ះ​ទង្គិច​អាវុធ​ពីរ​លើកធំៗ​រវាងប្រទេស​ទាំងពីរ នៅ​ឆ្នាំ​២០០៨ និង​២០២៥នេះដោយផ្ទាល់ ​បាន​ជំរុញចិត្ដឱ្យ​ខ្ញុំមានមនសិការស្នេហាជាតិ​កាន់តែ​ខ្ពស់​​។​ ខាងក្រោមនេះ គឺ​ជាកំណត់ហេតុនៃ​ការ​ចងចាំ​របស់​ខ្ញុំ​ទាក់ទងទៅ​នឹងការ​ប៉ះ​ទង្គិច​អាវុធ​ព្រំ​ដែន​កម្ពុជា​-ថៃ​    រយៈពេល​៥ថ្ងៃ គិតចាប់​​ពីថ្ងៃទី​២៤ ដល់ថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា

ខ្ញុំបានស្ថិតនៅចំណុចប្រទាញប្រទង់រវាង “ឋាននរកនៅក្នុងប្រទេសថៃ និងឋានសួគ៌នៅក្នុងប្រទេសហ្វីលីពីន”។ ខ្ញុំតែងតែចងចាំនូវគុណបំណាច់របស់ប្រទេសហ្វីលីពីនគ្មានថ្ងៃបំភ្លេចបានឡើយ ហើយខ្ញុំក៏លែងជាជនភៀសខ្លួនទៀតហើយដែរ។ ជនស៊ីវិលគ្មានលំនៅ ដែលជ្រកអាស្រ័យក្នុងប្រទេសថៃ មិនមែនត្រឹមតែជាជនភៀសខ្លួនសាមញ្ញនោះទេ។ ជនភៀសខ្លួនទាំងនោះ គឺជាអ្នកជំនាញ អ្នកធុរកិច្ច ពលករ កម្មករជំនាញ និងជាពិសេសជាអ្នកចិញ្ចឹមគ្រួសាររបស់ខ្លួនដ៏សំខាន់។ អ្នកទាំងនេះ

ខ្ញុំសង្ឃឹមថាក្រសួងការពារជាតិ នឹងប្រមែប្រមូលរាល់ភស្តុតាងកាលៈទេសៈនានា ដែលអាចធ្វើទៅបានដោយការធ្វើបែបនេះមិនមែនត្រឹមតែស្របទៅតាមច្បាប់ប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងដើម្បីបុព្វហេតុគោលនយោបាយក្នុងការធានាបាននូវការពិត អំពីអ្វីដែលបានកើតមានឡើង និងកំពុងតែកើតមាននៅតាមព្រំដែន ធានាថាភស្តុតាងទាំងនោះ មិនត្រូវបានបំភ្លៃ សាបរលាប ឬលុបបំបាត់ ដោយភាគីណាមួយតាមរយៈសកម្មភាពខុសច្បាប់។ ការប្រមែប្រមូលភស្តុតាង គឺមានវិសាលភាពលើសពីការសម្ភាសន៍ប្រជាជន និងការចងក្រងឯកសារភស្តុតាង។ ការប្រមែប្រមូលភស្តុតាង

«រដ្ឋាភិបាលថៃមិនបានប្តេជ្ញាចិត្តគោរពទៅតាមច្បាប់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិឱ្យបានពេញលេញទេ» – ការបំពារបំពានទៅលើអនុសញ្ញាអន្តរជាតិ គឺជាកំហុសធ្ងន់ធ្ងរ ដែលទាមទារឱ្យមានការស៊ើបអង្កេតយ៉ាងល្អិតល្អន់ស៊ីជម្រៅ​លើអង្គហេតុ និងការត្រួតពិនិត្យដោយយកចិត្តទុកដាក់លើភស្តុតាង នៅមុនពេលម្នីម្នា​ទាញចេញជាសេចក្តីសន្និដ្ឋាន ដែលតម្រូវឱ្យមាន​ព័ត៌មានបន្ថែម។ ទោះបីជាការដែលមិនគួរម្នីម្នាទាញចេញជាសេចក្តីសន្និដ្ឋានគឺពិតជាចាំបាច់យ៉ាងណាក្តី ផ្អែកទៅលើការយល់ដឹងរបស់យើងនាបច្ចុប្បន្ននេះចំពោះស្ថានការណ៍ជាក់ស្តែង វាមានហេតុផលជាក់លាក់នានាជាច្រើន ដែលញ៉ាំងឱ្យយើងជឿជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលថៃមិនបានប្តេជ្ញាចិត្តគោរពទៅតាមច្បាប់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិឱ្យបានពេញលេញទេ។ – អនុសញ្ញាស្តីពីការមិនអនុវត្តតាមច្បាប់​កំណត់

អណ្តាតភ្លើងឆាបឆេះយ៉ាងស្ងប់ស្ងាត់ ​ដែលបន្សល់​ជាគ្រោះថ្នាក់យូរអង្វែង៖ ការបំផ្លិចបំផ្លាញ​បរិស្ថាន, មនុស្សជាតិ និងភាពខ្ទេចខ្ទាំដែល​មិនអាចស្រោចស្រង់បាន បង្កឡើងដោយ​សង្គ្រាម។ ក្នុងអំឡុងសង្រ្គាម សញ្វវុធខ្លះសម្លាប់មនុស្សដោយចំហ ប៉ុន្តែខ្លះទៀតសម្លាប់មនុស្សដោយស្ងប់ស្ងាត់ ដូចជាសារធាតុគីមី «ផូស្វ័រ​ពណ៌ស» ដែលបន្សល់ផលប៉ះពាល់យូរអង្វែង និងការបំផ្លិចបំផ្លាញសន្សឹម​ៗ​​​។ យោងតាមអង្គការសុខភាពពិភពលោកសារធាតុគីមី «ផូស្វ័រ​ពណ៌ស» គឺជាសារធាតុគីមីដែលឆេះឡើងនៅពេលប៉ះជាមួយខ្យល់ ហើយបង្កើតជាកម្ដៅយ៉ាងខ្លាំង

សេចក្ដីប្រកាសអំពីព័ត៌មានដែលថាលោក​ជំទាវទីមួយរបស់កម្ពុជា គឺបណ្ឌិត ពេជ ចន្ទមុន្នី ហ៊ុន ម៉ាណែត ទទួលបានពានរង្វាន់ “2025 Smile Asia Philanthropic Visionary” របស់អង្គការ «ញញឹមអាស៊ី» បានរំលេចនូវការសញ្ជឹងគិត​យ៉ាងស៊ីជម្រៅអំពីលក្ខណៈនៃភាពជាអ្នកដឹកនាំ