វីរកងទ័ព អ៊ុន វណ្ណា បានពលីដោយសារទាហានឈ្លានពានថៃបានប្រើប្រាស់យន្តហោះគ្មានមនុស្សបើកទម្លាក់គ្រាប់បែកចូលក្នុងលេណដ្ឋាន នៅសមរភូមិប្រាសាទតាក្របី នៅវេលាម៉ោងប្រមាណ ១៤ និង១០នាទីរសៀល ថ្ងៃទី២៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥។ ប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសថៃបានប៉ះទង្គិច និងឈានដល់ការប្រើប្រាស់អាវុធនៅចន្លោះពីថ្ងៃទី២៤ ដល់២៨
បទពិសោធន៍ឆ្លងកាត់ការប៉ះទង្គិចអាវុធនៅតាមទល់ដែនរវាងប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសថៃ បានធ្វើឱ្យខ្ញុំយល់កាន់តែច្បាស់ថា សន្ដិភាពពិតជាមានតម្លៃឥតគណនា និងពិបាករកណាស់។ ឆ្លងកាត់ព្រឹត្ដិការណ៍ការប៉ះទង្គិចអាវុធពីរលើកធំៗរវាងប្រទេសទាំងពីរ នៅឆ្នាំ២០០៨ និង២០២៥នេះដោយផ្ទាល់ បានជំរុញចិត្ដឱ្យខ្ញុំមានមនសិការស្នេហាជាតិកាន់តែខ្ពស់។ ខាងក្រោមនេះ គឺជាកំណត់ហេតុនៃការចងចាំរបស់ខ្ញុំទាក់ទងទៅនឹងការប៉ះទង្គិចអាវុធព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ រយៈពេល៥ថ្ងៃ គិតចាប់ពីថ្ងៃទី២៤ ដល់ថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា
ខ្ញុំបានស្ថិតនៅចំណុចប្រទាញប្រទង់រវាង “ឋាននរកនៅក្នុងប្រទេសថៃ និងឋានសួគ៌នៅក្នុងប្រទេសហ្វីលីពីន”។ ខ្ញុំតែងតែចងចាំនូវគុណបំណាច់របស់ប្រទេសហ្វីលីពីនគ្មានថ្ងៃបំភ្លេចបានឡើយ ហើយខ្ញុំក៏លែងជាជនភៀសខ្លួនទៀតហើយដែរ។ ជនស៊ីវិលគ្មានលំនៅ ដែលជ្រកអាស្រ័យក្នុងប្រទេសថៃ មិនមែនត្រឹមតែជាជនភៀសខ្លួនសាមញ្ញនោះទេ។ ជនភៀសខ្លួនទាំងនោះ គឺជាអ្នកជំនាញ អ្នកធុរកិច្ច ពលករ កម្មករជំនាញ និងជាពិសេសជាអ្នកចិញ្ចឹមគ្រួសាររបស់ខ្លួនដ៏សំខាន់។ អ្នកទាំងនេះ
ខ្ញុំសង្ឃឹមថាក្រសួងការពារជាតិ នឹងប្រមែប្រមូលរាល់ភស្តុតាងកាលៈទេសៈនានា ដែលអាចធ្វើទៅបានដោយការធ្វើបែបនេះមិនមែនត្រឹមតែស្របទៅតាមច្បាប់ប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងដើម្បីបុព្វហេតុគោលនយោបាយក្នុងការធានាបាននូវការពិត អំពីអ្វីដែលបានកើតមានឡើង និងកំពុងតែកើតមាននៅតាមព្រំដែន ធានាថាភស្តុតាងទាំងនោះ មិនត្រូវបានបំភ្លៃ សាបរលាប ឬលុបបំបាត់ ដោយភាគីណាមួយតាមរយៈសកម្មភាពខុសច្បាប់។ ការប្រមែប្រមូលភស្តុតាង គឺមានវិសាលភាពលើសពីការសម្ភាសន៍ប្រជាជន និងការចងក្រងឯកសារភស្តុតាង។ ការប្រមែប្រមូលភស្តុតាង
«រដ្ឋាភិបាលថៃមិនបានប្តេជ្ញាចិត្តគោរពទៅតាមច្បាប់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិឱ្យបានពេញលេញទេ» – ការបំពារបំពានទៅលើអនុសញ្ញាអន្តរជាតិ គឺជាកំហុសធ្ងន់ធ្ងរ ដែលទាមទារឱ្យមានការស៊ើបអង្កេតយ៉ាងល្អិតល្អន់ស៊ីជម្រៅលើអង្គហេតុ និងការត្រួតពិនិត្យដោយយកចិត្តទុកដាក់លើភស្តុតាង នៅមុនពេលម្នីម្នាទាញចេញជាសេចក្តីសន្និដ្ឋាន ដែលតម្រូវឱ្យមានព័ត៌មានបន្ថែម។ ទោះបីជាការដែលមិនគួរម្នីម្នាទាញចេញជាសេចក្តីសន្និដ្ឋានគឺពិតជាចាំបាច់យ៉ាងណាក្តី ផ្អែកទៅលើការយល់ដឹងរបស់យើងនាបច្ចុប្បន្ននេះចំពោះស្ថានការណ៍ជាក់ស្តែង វាមានហេតុផលជាក់លាក់នានាជាច្រើន ដែលញ៉ាំងឱ្យយើងជឿជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលថៃមិនបានប្តេជ្ញាចិត្តគោរពទៅតាមច្បាប់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិឱ្យបានពេញលេញទេ។ – អនុសញ្ញាស្តីពីការមិនអនុវត្តតាមច្បាប់កំណត់
អណ្តាតភ្លើងឆាបឆេះយ៉ាងស្ងប់ស្ងាត់ ដែលបន្សល់ជាគ្រោះថ្នាក់យូរអង្វែង៖ ការបំផ្លិចបំផ្លាញបរិស្ថាន, មនុស្សជាតិ និងភាពខ្ទេចខ្ទាំដែលមិនអាចស្រោចស្រង់បាន បង្កឡើងដោយសង្គ្រាម។ ក្នុងអំឡុងសង្រ្គាម សញ្វវុធខ្លះសម្លាប់មនុស្សដោយចំហ ប៉ុន្តែខ្លះទៀតសម្លាប់មនុស្សដោយស្ងប់ស្ងាត់ ដូចជាសារធាតុគីមី «ផូស្វ័រពណ៌ស» ដែលបន្សល់ផលប៉ះពាល់យូរអង្វែង និងការបំផ្លិចបំផ្លាញសន្សឹមៗ។ យោងតាមអង្គការសុខភាពពិភពលោកសារធាតុគីមី «ផូស្វ័រពណ៌ស» គឺជាសារធាតុគីមីដែលឆេះឡើងនៅពេលប៉ះជាមួយខ្យល់ ហើយបង្កើតជាកម្ដៅយ៉ាងខ្លាំង