នៅថ្ងៃទី២៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ មជ្ឈមណ្ឌលសន្តិភាពអន្លង់វែង រួមទាំងនិស្សិតស្ម័គ្រចិត្តផ្នែកវេជ្ជបណ្ឌិតទូទៅ បានរៀបចំវេទិកាផ្សព្វផ្សាយ និងអប់រំពីការថែទាំសុខភាពឲ្យប្រសើរឡើងជាងមុនដល់ប្រជាជនពិការ ចំនួន៦២នាក់ ក្នុងនោះមានស្រីចំនួន២២នាក់ នៅភូមិអូរក្រញូង ភូមិជើងភ្នំ ឃុំត្រពាំងប្រិយ៍ ស្រុកអន្លង់វែង ខេត្តឧត្ថរមានជ័យ។ អន្លង់វែងគឺជាតំបន់ចុងក្រោយនៃការបញ្ចប់សង្រ្គាមស៊ីវិលនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ អន្លង់វែងបានបន្សល់ទុកនូវជនពិការភាពជាច្រើនរួមមាន ពិការជើង ពិការដៃ ពិការភ្នែក ពិការចង្កេះ និងស្វិតដៃជើងដោយសារប្រតិកម្មថ្នាំនៅអំឡុងពេលសង្រ្គាម។
ការរៀបចំវេទិកាផ្សព្វផ្សាយ និង អប់រំពីការថែទាំសុខភាពឲ្យប្រសើរឡើងជាងមុនដល់ប្រជាជនពិការនេះ គឺជាលើកទីពីរក្នុងតំបន់អន្លង់វែង បន្ទាប់ពីយុវជនស្ម័គ្រចិត្តកម្ពុជា បានចុះសួរសំណួរស្ទាប់ស្ទង់មតិអំពីបញ្ហាសុខភាព រួមទាំងបញ្ហាប្រឈមផ្សេងៗដែលអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហមបានជួបប្រទះកន្លងមក។ វេទិកានេះត្រូវបានធ្វើឡើងនៅក្នុងបរិវេណវត្តស្រះឈូក ដែលជាទីតាំងចេតិយ តាម៉ុក មេដឹកនាំដ៏មានឥទ្ធិពលនៅក្នុងតំបន់អន្លង់វែង។ តាម៉ុកបានស្លាប់ដោយសារជំងឺរបេងកាលពីឆ្នាំ២០០៦ បន្ទាប់ពីបញ្ជូនទៅកាន់មន្ទីរពេទ្យកេតុមាលា ក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ។ កាលនៅរស់ តាម៉ុក បានដឹកនាំចលនាខ្មែរក្រហមរហូតដល់ឆ្នាំ១៩៩៨ ខណៈដែលកងកម្លាំងខ្មែរក្រហមនៅសេសសល់ទាំងអស់បានផ្ដាច់ខ្លួនចូលរួមជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
ជាកិច្ចចាប់ផ្តើមដំបូងនៃវេទិកា អ្នកស្រី គឺម សុវណ្ណដានី អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោង«ការលើកកម្ពស់សិទ្ធ និងការធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវស្ថានភាពសុខភាពរបស់អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម» ចាប់ផ្ដើមប្រកាសបើកកម្មវិធីដោយការណែនាំខ្លួន និងក្រុមការងារដល់អ្នកចូលរួម។ អ្នកស្រី គឺម សុវណ្ណដានី ក៏បានលើកយករឿងរ៉ាវប្រវត្តិសាស្រ្តនៅជំនាន់ខ្មែរក្រហមមកពិភាក្សាមុននឹងចូលដល់ការពិភាក្សាអំពីសុខភាព។ ជាការពិតណាស់ប្រជាជនដែលធ្លាប់ជាអតីតកងទ័ពខ្មែរក្រហម ក៏ត្រូវបានចាត់ទុកថាជាជនរងគ្រោះដែលបានរស់រានមានជីវិតពីសម័យខ្មែរក្រហមដែរ។
បន្ទាប់មកវាគ្មិនចំនួន៣នាក់ គឺជានិស្សិតស្ម័គ្រចិត្តផ្នែកវេជ្ជបណ្ឌិតទូទៅ ឡើងធ្វើបទបង្ហាញ និងផ្លាស់ប្ដូរមតិយោបល់ជាមួយអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហមអំពីរបៀបរស់នៅ និងការថែទាំសុខភាពប្រចាំថ្ងៃឲ្យកាន់តែប្រសើរឡើង។ ការពិភាក្សាមានបីដំណាក់កាល គឺ៖
១) កញ្ញា ចន្ថា សិលារត្ន គឺជានិស្សិតស្ម័គ្រចិត្តផ្នែកវេជ្ជបណ្ឌិតទូទៅ បានលើកអំពីជំងឺសម្ពាធឈាមមកពិភាក្សា។ ជំងឺសម្ភាធឈាម មិនមែនមានន័យថាឈាមលើសនោះទេ គឺមានន័យថាវាមានការស្ទះនៅត្រង់កន្លែងណាមួយនៅក្នុងរាង្គកាយមនុស្ស ដើម្បីធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងវិញចំពោះបញ្ហានេះគឺត្រូវតបរបបអាហារមួយចំនួន ដូចជា ឈប់ហូបអាហារមានជាតិហឹរ របស់ផ្អាប់ អាហារប្រៃ ជាពិសេសត្រូវកាត់បន្ថយការផឹកស្រា និងជក់បារី។ បន្ថែមពីនេះទៀត ត្រូវសម្រាកឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ និងហូបផ្លែឈើ អាហារបៃតង ខ្ទឹមស ចេក និងសាច់ត្រី ឲ្យបានច្រើន។
២) កញ្ញា គឹម សុខសុធី គឺជានិស្សិតស្ម័គ្រចិត្តផ្នែកវេជ្ជបណ្ឌិតទូទៅ បាននិយាយអំពីការឆ្លងមេរោគផ្លូវបង្ហូរនោម និងជំងឺក្រពេញប្រូស្តាត។ ជំងឺទាំងពីរនេះបណ្តាលឲ្យពិបាកនោម និងឈឺចាប់ ដែលជាបញ្ហាប្រឈមសម្រាប់ជនពិការមួយចំនួន លំបាកក្នុងការចូលបង្គន់អនាម័យ ដូច្នេះហើយបានជាងាយឆ្លងមេរោគ និងបង្កជាការឆ្លងមេរោគលើផ្លូវទឹកនោម។ ចំពោះជំងឺក្រពេញប្រូស្តាតកើតឡើងតែចំពោះបុរសវ័យចំណាស់។ ជំងឺទាំងពីរនេះអាចព្យាបាលបាន តាមរយៈវិធីសាស្រ្ត ដូចជា ការធ្វើលំហាត់ប្រាណ ឈប់ជក់បារី កាត់បន្ថយការសេពគ្រឿងស្រវឹង ផឹកទឹកឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ ហូបអាហារដែលមានវីតាមីន និងមានអនាម័យ។
៣) កញ្ញា ម៉ាន់ សុឃីម គឺជានិស្សិតស្ម័គ្រចិត្តផ្នែកវេជ្ជបណ្ឌិតទូទៅបានលើកយកជំងឺសន្លាក់ និងជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី២។ ជំងឺនេះភាគច្រើនកើតលើមនុស្សស្រី ហើយជំងឺនេះប៉ះពាល់ដល់បេះដូង ក្រពះ ខួរក្បាល ភ្នែក ដែរ។ ចំណែកជំងឺរលាកសន្លាក់ គឺជាចំណុចប្រសព្វគ្នារវាងឆ្អឹង ដែលនៅក្នុងឆ្អឹងនោះមានទឹកសន្លាក់ដែលបង្កឡើងលើមនុស្សចាស់ ព្រោះនៅពេលមនុស្សចូលដល់វ័យចាស់ទឹកសន្លាក់បានបាត់បង់បន្តិចម្ដងៗ ដែលបង្កឲ្យឈឺចុកចាប់ក្នុងរាង្គកាយ។ ចំពោះវិធីសាស្រ្តកាត់បន្ថយការឈឺសន្លាក់ ត្រូវធ្វើលំហាត់ប្រាណ បរិភោគប្រេងសណ្ដែង ប្រេងល្ងរ ដែលមានសារធាតុជួយសម្រួលដល់ការឈឺសន្លាក់ និងការបរិភោគអាហារដែលមានអនាម័យល្អ។
ចុងបញ្ចប់នៃវេទិកាអ្នកស្រី គឹម សុវណ្ណដានី បាននិយាយណែនាំដល់ប្រជាជនដែលបានចូលរូមក្នុងវេទិកា ដូចជា ត្រូវឧស្សាហ៍ធ្វើលំហាត់ប្រាណ ពិសាអាហារឲ្យបានត្រឹមត្រូវ រស់នៅស្អាត និងត្រូវមានអនាម័យល្អក្នុងការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ ព្រមទាំងសម្រាន្តឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ ជាពិសេសត្រូវទៅពិនិត្យសុខភាពឲ្យបានមួយដងក្នុងមួយឆ្នាំ។ បន្ទាប់ពី វាគ្មិនធ្វើការណែនាំពីរបៀបការថែនាំសុខភាពរួចមក អ៊ំពូមីងដែលបានចូលរួមបានបង្ហាញចំណាប់អារម្មណ៍ដូចខាងក្រោម ៖
ខ្ញុំឈ្មោះ សូរ មុំ ភេទប្រុស អាយុ៧៦ឆ្នាំ រស់នៅភូមិជើងភ្នំ ឃុំត្រពាំងប្រិយ៍ ស្រុកអន្លង់វែង រៀបរាប់ថា វេទិកានេះល្អណាស់ដើម្បីការពារ និងថែទាំសុខភាពរបស់ខ្ញុំឲ្យបានប្រសើរឡើងជាងមុន។ លើសពីនេះទៅទៀត ខ្ញុំទទួលបាននូវចំណេះដឹងក្នុងការការពារសុខភាពបានកាន់តែច្រើនឡើង។ ថ្ងៃនេះខ្ញុំទទួលបានចំណេះដឹងអំពីវិធីសាស្រ្តទប់ស្កាត់កុំឲ្យសុខភាពទ្រុឌទ្រោម។ បច្ចុប្បន្នខ្ញុំមានបញ្ហាព្រិលភ្នែកព្រិល ចុករោយសន្លាក់ ស្ពឹកស្រពន់ រាង្គកាយជាប្រចាំ។ រោគសញ្ញាជំងឺប្រចាំកាយរបស់ខ្ញុំពាក់ព័ន្ធទម្លាប់មិនល្អ។ ខ្ញុំសប្បាយចិត្តពេលបានដឹងអំពីដំណោះស្រាយការពារ និងប្រុងប្រយ័ត្ន កែប្រែទម្លាប់មិនល្អទាំងនេះចោល។ បន្ទាប់ពីបានចូលរួមក្នុងកម្មវិធីនេះ ខ្ញុំនឹងពន្យល់ណែនាំទៅដល់បងប្អូនកូនចៅរបស់ខ្ញុំ រួមទាំងអ្នកជិតខាងរបស់ខ្ញុំឲ្យដឹងអំពីវិធីសាស្រ្តក៏ដូចជារបៀបរបបការហូបអាហារឲ្យមានសុខភាពល្អ។ ជាចុងក្រោយ ខ្ញុំសូមធ្វើការសំណូមពរទៅដល់ក្រុមការងារមជ្ឈមណ្ឌលសន្តិភាពអន្លង់វែង និងអង្គភាពផ្សេងៗទៀតសូមឲ្យជួយផ្ដល់សេវាកម្មពិនិត្យសុខភាពដល់ខ្ញុំ និងប្រជាជនដែលរស់នៅក្នុងភូមិជើងភ្នំបន្តទៀត។
ខ្ញុំឈ្មោះ ទូច នីម ភេទប្រុស អាយុ៧៣ឆ្នាំ រស់នៅភូមិជើងភ្នំ មានប្រសាសន៍ថា ការអប់រំអំពីការថែរក្សាសុខភាពជូនដល់ប្រជាជននៅតាមទីជនបទជាការល្អខ្លាំងណាស់។ ជាក់ស្ដែង ខ្ញុំបានចូលរួមក្នុងកម្មវិធីនេះ ធ្វើឲ្យខ្ញុំយល់ដឹងពីរបៀបរបបក្នុងការថែរក្សាសុខភាព ធ្វើឲ្យខ្ញុំយល់ដឹងពីវិធីសាស្រ្តការពារខ្លួនឯងពីជំងឺប្រចាំកាយ និងទទួលបាននូវចំណេះដឹងថ្មីៗដើម្បីថែទាំសុខភាពរបស់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំក៏មានទម្លាប់មិនល្អ មិនចេះថែរក្សាអនាម័យ ហើយការរស់នៅតាមបែបបុរាណ បណ្តាលឲ្យខ្ញុំមានបញ្ហាសុខភាពជាច្រើន ដូចជា រលាកថ្លើម រលាកតម្រងនោម លើសឈាម និងឈឺក្រពះពោះវៀន។ ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីខ្ញុំបានចូលរួមស្ដាប់ការអប់រំណែនាំពីរបៀបថែទាំសុខភាពនៅថ្ងៃនេះរួចមក ខ្ញុំគិតថាខ្ញុំអាចកែប្រែទម្លាប់អាក្រក់មួយចំនួនរបស់ខ្ញុំ ប្តូររបៀបរបបរស់នៅដែលមានអនាម័យ ផឹកទឹកស្អាត និងហូបអាហារល្អមានអនាម័យ។ ជាចុងក្រោយ ខ្ញុំពិតជាមានភាពសប្បាយរីករាយ និងមានអារម្មណ៍ជ្រះថ្លាជាខ្លាំង។
ខ្ញុំឈ្មោះ សយ សាយ ភេទប្រុស អាយុ៧០ឆ្នាំ រស់នៅភូមិជើងភ្នំ លើកឡើងថា ខ្ញុំពិតជាមានសេចក្ដីត្រេកអរជាខ្លាំងដែលបានគ្រូពេទ្យមកជួយពន្យល់ណែនាំពីវិធីសាស្រ្តធ្វើលំហាត់ប្រាណដើម្បីសុខភាព។ ការធ្វើបែបនេះ ធ្វើឲ្យខ្ញុំយល់ដឹងបានមួយកម្រិតទៀតទាក់ទងទៅនឹងរោគសញ្ញាផ្សេងៗ និងប្រភេទជំងឺនីមួយៗ ដែលងាយស្រួលក្នុងការទៅរកពេទ្យពិនិត្យសុខភាពឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។ ខ្ញុំមានទម្លាប់មិនល្អមួយចំនួនដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពដូចជា ការផឹកស្រា ជក់បារី និងការសម្រាន្តមិនគ្រប់គ្រាន់។ បន្ទាប់ពីស្ដាប់ការណែនាំរបស់គ្រូពេទ្យរួចហើយ ខ្ញុំនឹងអនុវត្តតាមគ្រូពេទ្យ ដូចជា កាត់បន្ថយការជក់បារី និងការផឹកស្រាជាដើម។ ចំណែករបបអាហារផ្សេងៗខ្ញុំត្រូវកាត់បន្ថយការហូបអាហារប្រៃ។ ខ្ញុំនឹងចែករំលែកការយល់ដឹងរបស់ខ្ញុំទៅអ្នកដ៏ទៃទាក់ទងទៅរបបអាហារថាតើអាហារមួយណាដែលត្រូវហូប និងអាហារមួយណាមិនត្រូវហូប និងប្រាប់ឲ្យពួកគេកាត់បន្ថយនូវការពិសារគ្រឿងកំប៉ុងជាដើម។ ជាចុងក្រោយខ្ញុំចង់បានការពិនិត្យសុខភាពដល់ប្រជាជនក្នុងមូលដ្ឋានស្រុកអន្លង់វែងនេះជាបន្តទៀត។
ខ្ញុំឈ្មោះ នាង មាន ភេទស្រី អាយុ៦៨ឆ្នាំ រស់នៅភូមិជើងភ្នំ រៀបរាប់ថា ជំងឺដែលប្រជាជនប្រឈមនៅពេលបច្ចុប្បន្នគឺ ជំងឺលើសឈាម និងជំងឺទឹកនោមផ្អែម។ ចំពោះសុខភាពខ្ញុំនាពេលនេះគឺមិនមានបញ្ហាប្រឈមអ្វីឡើយ ដោយសារខ្ញុំធ្វើពលកម្មច្រើន រួមជាមួយនឹងការហូបចុកមានរបៀបរបប ហើយខ្ញុំមិនហូបរបបអាហារណាតាមតែចិត្តខ្ញុំឃ្លានឡើយ។ ទោះបីជាសុខភាពខ្ញុំល្អប្រសើរយ៉ាងណាក៏ដោយ ខ្ញុំក៏នៅមានទម្លាប់មិនល្អមួយចំនួនដែលអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពរបស់ខ្ញុំដែរ គឺការធ្វើការងារហួសកម្លាំង។ ក្រោយស្ដាប់ការពន្យល់ពីក្រុមគ្រូពេទ្យរួច ខ្ញុំអាចការពារខ្លួនឯងបានច្រើនជាងមុន និងអាចធ្វើលំហាត់ប្រាណនៅផ្ទះបាន។ ការដែលបង្កើតក្រុមគ្រូពេទ្យចុះមកពិនិត្យសុខភាពផ្ទាល់បែបនេះ ខ្ញុំគិតថាជាការល្អប្រសើរ ពីព្រោះប្រជាជននៅក្នុងភូមិភាគច្រើនមិនសូវបានយល់ដឹងពីបញ្ហាសុខភាពនោះទេ។ ជាចុងក្រោយនេះ ខ្ញុំសូមសំណូមពរដល់ក្រុមការងារចុះមកធ្វើការអប់រំអំពីសុខភាពឲ្យបានច្រើនជាងនេះ ពីព្រោះចាស់ៗមានបញ្ហាសុខភាពច្រើន។
អត្ថបទ៖ មេក វិន អ្នកស្រាវជ្រាវនៃមជ្ឈមណ្ឌលសន្តិភាពអន្លង់វែង
រូបថត ៖ បណ្ណសារមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា
