ខ្ញុំឈ្មោះ ជា សុខន ហៅខុយ បច្ចុប្បន្នរស់នៅក្នុងភូមិបឹង ឃុំលាយបូរ ស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ។ ខ្ញុំមានតួនាទីជាទីប្រឹក្សាឃុំលាយបូរតាំងពីឆ្នាំ២០១៧មក។ ខ្ញុំមានប្រពន្ធឈ្មោះ ស សែន កើតនៅឆ្នាំ១៩៥០។ ខ្ញុំមានកូនចំនួន៥នាក់ ក្នុងនោះមានកូនប្រុសចំនួន៣នាក់។ ខ្ញុំមានឪពុកឈ្មោះ ជា ខឹម ស្លាប់តាំងពីខ្ញុំអាយុ២ឆ្នាំ នៅរបបសង្គមរាស្រ្តនិយម។ ចំណែកម្តាយរបស់ខ្ញុំឈ្មោះ ស នឹម ស្លាប់នៅឆ្នាំ១៩៨៥ ដោយសារជំងឺចាស់ជរា។
ខ្ញុំមានបងប្អូនបង្កើតចំនួន៥នាក់ ក្នុងនោះមានស្រី២នាក់ ហើយខ្ញុំគឺជាកូនទី២ក្នុងគ្រួសា។ ខ្ញុំកើតនៅឆ្នាំ១៩៤៦ នៅភូមិត្រពាំងត្រាច ឃុំលាយបូរ ស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ។ កាលពីជំនាន់សង្គមរាស្រ្តនិយម ពេលដែលសម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ប្រកាសឯករាជ្យ ទ្រង់បានយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើវិស័យអប់រំ កសិកម្ម និងវប្បធម៌ខ្លាំងណាស់។ បន្ទាប់ពីឪពុកខ្ញុំស្លាប់ ម្តាយខ្ញុំក៏យកប្តីថ្មីឈ្មោះ ខៀវ គង។ ឪពុកថ្មីរបស់ខ្ញុំតែងតែលើកទឹកចិត្តឲ្យខ្ញុំរៀន ដោយគាត់បាននិយាយថា «សុខចិត្តលក់ដីឲ្យកូនរៀន ប្រសើរជាងទុកដីឲ្យកូនធ្វើស្រែ»។ បន្ទាប់ពីទទួលបានការទំនុកបម្រុងពីគ្រួសារហើយ ខ្ញុំខិតខំប្រឹងប្រែរៀនសូត្រ ទាំងភាសាបារាំង ភាសាអង់គ្លេស និងភាសាខ្មែរ។ កាលនោះខ្ញុំរៀនភាសាបារាំងតាំងពីថ្នាក់មូលដ្ឋាន ដោយមានគ្រូ ប៊ុន ឆិន និង គ្រូ ប៊ុន ហេង គឺជាអ្នកបង្រៀន។ ចំណែកមុខវិជ្ជាភាសាខ្មែរខ្ញុំរៀនជាមួយ លោកគ្រូ ត្រឹង ងា គឺជាអាចារ្យបិដក។ គ្រូកាលពីជំនាន់នោះមិនហ៊ានវាយសិស្សទេ ប៉ុន្តែគ្រូដាក់វិន័យតឹងរ៉ឹងណាស់ចំពោះសិស្ស។
នៅឆ្នាំ១៩៦៩ ខ្ញុំរៀនដល់ថ្នាក់ទី១ ដែលបច្ចុប្បន្នស្មើនឹងថ្នាក់ទី១២ ប៉ុន្តែខ្ញុំមិនទាន់បានប្រឡងទេ ក៏មានរដ្ឋប្រហារទម្លាក់សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ នៅថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០។ នៅពេលនោះ ខ្ញុំក៏សម្រេចចិត្តឈប់រៀន។ បន្ទាប់ពីឈប់រៀន ខ្ញុំរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយប្រពន្ធរបស់ខ្ញុំសព្វថ្ងៃនៅក្នុងភូមិបឹង ឃុំលាយបូរ។ មួយរយៈក្រោយមក ខ្ញុំប្រឡងជាប់ចូលធ្វើជាប៉ូលិស លន់ នល់ និងមានតួនាទីការពារសន្តិសុខនៅទីក្រុងភ្នំពេញ។ ខ្ញុំបានយកប្រពន្ធមកនៅជាមួយខ្ញុំដែរ។ ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៧៤ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៥ កើតមានចលាចលកាន់តែខ្លាំងនៅក្នុងក្រុងភ្នំពេញ ធ្វើឲ្យការងារខ្ញុំកាន់តែមមាញឹកខ្លាំងដែរ។ នៅអំឡុងពេលនោះប្រពន្ធខ្ញុំមានផ្ទៃពោះ ហើយដោយសារខ្លាចមិនមានសុខវត្ថិភាព ខ្ញុំក៏ជូនប្រពន្ធមកស្រុកកំណើតវិញដើម្បីឲ្យម្តាយក្មេកជួយមើលថែទាំ។ ពេលមកដល់ស្រុកកំណើត ខ្មែរក្រហមឲ្យខ្ញុំដោះសម្លៀកបំពាក់ដែលជាឯកសណ្ឋានប៉ូលិសចេញ ហើយឲ្យខ្ញុំស្លៀកសម្លៀកបំពាក់ធម្មតាវិញ។ កាលនោះ ខ្មែរក្រហមមិនទាន់ធ្វើបាបទាហាន លន់ នល់ ទេ។
នៅពេលដែលយោធាខ្មែរក្រហមទទួលបានជ័យជម្នះទាំងស្រុងនៅថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ខ្មែរប្រហមបែងចែកប្រជាជនជាបីក្រុម ទីមួយគឺជាក្រុមមូលដ្ឋាន ទីពីគឺជាក្រុមត្រៀម និងទីបីគឺក្រុម១៧ មេសា។ ខ្មែរក្រហមប្រកាសដើម្បីប្រមូលអ្នកដែលធ្លាប់ធ្វើជាមន្រ្តីកាលពីសម័យ លន់ នល់ ឲ្យមកជួបជុំគ្នា។ ខ្មែរក្រហមបាននិយាយអូសទាញថា អ្នកណាធ្វើការងារអ្វីកាលពីជំនាន់ លន់ នល់ នឹងឲ្យធ្វើការងារនោះវិញ។ ដោយសារតែខ្វះការគិតពិចារណា ប្រជាជនភាគច្រើនបានទៅបង្ហាញខ្លួន និងប្រាប់ពីតួនាទីរបស់ខ្លួនឲ្យខ្មែរក្រហមដឹង ដោយសង្ឃឹមថានឹងបានការងារធ្វើ និងមានមុខតំណែងដូចដើម។ ក្នុងនោះក៏មានអ្នកមួយចំនួនដែលមានចិត្តលោភលន់ ក៏កុហកខ្មែរក្រហមថាខ្លួនធ្លាប់ធ្វើការងាររដ្ឋ តែតាមពិតទៅជាកសិករធម្មតា។ ដោយសារគិតថានឹងបានដំណែងល្អ ប៉ុន្តែខុសពីការរំពឹងទុក អ្នកទាំងនោះត្រូវខ្មែរក្រហមយកទៅសម្លាប់ចោលទាំងអស់។ ចំណែកខ្ញុំ ដោយសារតែធ្លាប់សិក្សារៀនសូត្រ និងដឹងពីការឃោសនារបស់ខ្មែរក្រហម ដូច្នេះខ្ញុំមិនបានប្រាប់ខ្មែរក្រហមថា ខ្ញុំធ្លាប់ធ្វើជាប៉ូលិសឡើយ ហើយខ្ញុំធ្វើពុតជាមនុស្សឆ្គួត។ ទោះបីខ្ញុំធ្វើឆ្កួតយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រោយមកខ្មែរក្រហមមកសួរនាំខ្ញុំម្តងទៀត ប៉ុន្តែពេលនោះខ្ញុំកុហកថា ខ្ញុំនៅតែស្រែ មិនដែលធ្វើជាមន្ត្រី ឬរាជការទេតាំងពីដើមមក។ ដោយសារតែឃើញខ្ញុំនិយាយដូចជាមនុស្សដែលមានសតិមិនសូវគ្រប់ ខ្មែរក្រហមលែងសួរនាំតទៅទៀត។
តាំងពីខ្ញុំនៅរៀន ខ្ញុំតែងតែចងចាំឃ្លាមួយថា «ផ្លូវវៀចកុំបោះបង់ ផ្លូវត្រង់កុំចរយាត្រា ឈានឈរឈប់ឲ្យពិចារណា ឲ្យរំពឹងរំពៃគ្រប់»។ ឃ្លានេះមានន័យពេញលេញដែលអាចឲ្យខ្ញុំប្រើ និងអនុវត្តផ្ទាល់បាននៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម។ ចំណែកខ្មែរក្រហមក៏មានឃ្លារបស់ខ្លួនដែរគឺ «ចាប់មនុស្សច្រឡំ ប្រសើរជាងដោះលេងមនុស្សច្រឡំ» ដែលមានន័យថា បើចាប់អ្នកដែលមិនមានកំហុសច្រឡំ ប្រសើរជាងដោះលេងអ្នកដែលមានកំហុសច្រឡំ។ បន្ទាប់មកខ្មែរក្រហមបានឲ្យខ្ញុំរែកអាចម៍គោដាក់ស្រែ ទោះបីគិតថាខ្ញុំគឺជាមនុស្សឆ្គួតក៏ដោយ គឺប្រើខ្ញុំមិនឲ្យមានពេលសម្រាកទេ។ បន្ទាប់ពីរែកអាចម៍គោ ខ្មែរក្រហមបានប្រើខ្ញុំឲ្យបបររទេះគោដើម្បីដឹកទឹកទៅឲ្យអ្នកនៅតាមកង។ ពេលនោះខ្ញុំឆ្លៀតឱកាសដើម្បីផ្គាប់ចិត្តអ្នកជុំវិញខ្លួនខ្ញុំទាំងអស់។ ខ្ញុំដឹកទឹកឲ្យប្រធានកង ឲ្យឈ្លប និងឲ្យកម្មាភិបាល ធ្វើឲ្យអ្នកទាំងនោះអាណិតស្រឡាញ់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំរស់នៅសុខ និងមិនមានអ្នកធ្វើបាបខ្ញុំឡើយ។
នៅដើមឆ្នាំ១៩៧៩ កងទ័ពវៀតណាមចូលមករំដោះ ពេលនោះខ្ញុំសប្បាយចិត្តណាស់ព្រោះដឹងថាប្រទេសជិតមានសន្តិភាពហើយ។ ខ្ញុំមិនបានរត់ភៀសខ្លួនទៅណាឡើយ ព្រោះដឹងថាកងទ័ពវៀតណាមចូលមកក្នុងគោលបំណងល្អ។ ក្រោយពេលរបបខ្មែរក្រហមដួលរលំ ខ្ញុំត្រឡប់មករស់នៅភូមិបឹង ដែលជាស្រុកកំណើតខាងប្រពន្ធរបស់ខ្ញុំ។ មួយរយៈពេលក្រោយមក ខ្ញុំប្រឡងជាប់ជាគ្រូបង្រៀនអក្សរសាស្រ្តខ្មែរ ហើយតមកក៏ឡើងជានាយកនៅអនុវិទ្យាល័យលាយបូរ និងជានាយករងវិទ្យាល័យលាយបូរ។ ក្រោយពីចូលនិវត្តន៍ពីនាយករងវិទ្យាល័យលាយបូរ នៅឆ្នាំ២០១៧ ខ្ញុំបានចូលធ្វើការក្នុងសាលាឃុំ ដែលមានងារជាទីប្រក្សាឃុំរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។
អត្ថបទ ៖ សៀង កញ្ញា អ្នកស្ម័គ្រចិត្តមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារ ខេត្តតាកែវ
